Z punktu widzenia wysokości podstaw składek zusowskich należnych od działalności gospodarczej w 2021 r. istotne są przede wszystkim 3 wartości:

• minimalne wynagrodzenie za pracę wynoszące w 2021 r. 2.800 zł,
• kwota prognozowanego przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w  gospodarce narodowej, której wysokość na 2021 r. przewidziano na 5.259 zł,
• przeciętne miesięczne wynagrodzenie w  sektorze przedsiębiorstw, włącznie z  wypłatami z  zysku w IV kwartale 2020 r. wynoszące 5.656,51 zł.

Pełny ZUS

Przedsiębiorcy, którzy nie skorzystają z:

• półrocznej ulgi na start w  ZUS,
• dwuletniej ulgi ZUS dla nowopowstałych firm (polegającej na opłacaniu składek od preferencyjnej podstawy wynoszącej 30% minimalnej płacy),
• niskiego ryczałtowego ZUS-u uzależnionego od skali prowadzonej działalności gospodarczej,

zobligowani są do opłacania od prowadzonej działalności gospodarczej „normalnych” (pełnych) składek naliczanych od podstawy wynoszącej 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w  gospodarce narodowej.

W 2021 r. prognozowane przeciętne wynagrodzenie miesięczne wynosi 5.259 zł. Podstawę wymiaru składek dla osób prowadzących działalność gospodarczą w  2021 r. stanowi więc kwota 3.155,40 zł – 60 % przeciętnego wynagrodzenia.

Składka zdrowotna od działalności gospodarczej w 2021 r.

Zgodnie z obwieszczeniem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 21 stycznia 2021 r., przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw, włącznie z wypłatami z zysku, w czwartym kwartale w 2020 r. wyniosło 5.656,51 zł. Oznacza to, że w 2021 r. w przypadku przedsiębiorców i osób z nimi współpracujących:

• minimalna podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 4.242,38 zł (75% z 5.656,51 zł),
• składka zdrowotna w pełnej wysokości to 381,81 zł (4.242,38 zł × 9%),
• składka zdrowotna podlegająca odliczeniu od podatku dochodowego wynosi 328,78 zł (4.242,38 zł × 7,75%).

Składki ZUS od działalności gospodarczej w 2021 r. (na ogólnych zasadach):

* składka na ubezpieczenie wypadkowe dla płatników składek zatrudniających do 9 ubezpieczonych.

Ulga na start

W dniu 30 kwietnia 2018 r. w życie weszła Konstytucja biznesu czyli pakiet 5 ustaw reformujących i upraszczających przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej. Wspomniane akty prawne wprowadziły m.in. tzw. „ulgę na start” przewidującą znaczące zmiany w ubezpieczeniach społecznych i ubezpieczeniu zdrowotnym osób, które rozpoczynają prowadzenie działalności po raz pierwszy bądź po długiej przerwie.

ZUS w komunikacie z 12 kwietnia 2018 r. zamieszczonym na stronie www.zus.pl, wyjaśnił szczegóły związane z omawianą ulgą.

Jeśli dana osoba będzie prowadziła jednoosobową działalność gospodarczą i:

• podejmie ją po raz pierwszy albo ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy kalendarzowych od dnia ostatniego zawieszenia lub zakończenia działalności gospodarczej,
• nie będzie jej wykonywać na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym osoba wykonywała w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy  czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności,

może ona skorzystać z „ulgi na start”. Uprawnienie to polega na zwolnieniu z obowiązku ubezpieczeń społecznych przez 6 miesięcy kalendarzowych od dnia podjęcia działalności gospodarczej.

Z „ulgi na start” można skorzystać także wspólnik spółki cywilnej.

Ważne!

 W okresie „ulgi na start” ubezpieczeniami społecznymi będą objęte osoby współpracujące z osobą prowadzącą działalność gospodarczą oraz zatrudnieni przez przedsiębiorcę pracownicy czy zleceniobiorcy. Zwolnienie z ubezpieczeń społecznych dotyczy tylko osoby prowadzącej działalność.

„Ulga na start” może trwać maksymalnie 6 miesięcy kalendarzowych. Początek stanowi dzień faktycznego rozpoczęcia wykonywania działalności. Jeżeli dzień ten przypada pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, miesiąc ten wliczamy do 6 miesięcy trwania ulgi. Jeśli działalność gospodarczą rozpocznie się w trakcie miesiąca kalendarzowego, miesiąca tego nie wlicza się.

Jeśli w okresie korzystania z „ulgi na start” dojdzie do zawieszenia wykonywania działalności, okres zawieszenia nie przerwie biegu 6 miesięcy.

Przykład:

Pani Teresa korzysta z ulgi na start od 4 maja 2021 r. Od 1 czerwca 2021 r. zawiesiła działalność do 31 lipca 2021 r. Po wznowieniu działalności ma prawo do „ulgi na start” jeszcze przez 4 miesiące.

Jeśli przedsiębiorca zrezygnuje z „ulgi na start”, do czego ma prawo, kolejny raz będzie mógł skorzystać z tego uprawnienia dopiero po upływie 60 miesięcy kalendarzowych od dnia jej zakończenia bądź zawieszenia.

W okresie, w którym dana osoba korzysta z „ulgi na start”, ubezpieczenie zdrowotne jest dla niej obowiązkowe, o ile nie zawiesi ona wykonywania działalności w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).

Do ubezpieczenia zdrowotnego w okresie „ulgi na start” trzeba dokonać zgłoszenia na druku ZUS ZZA z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 05 40.

Preferencyjny ZUS (od podstawy: 30% płacy minimalnej)

Przedsiębiorcy mogący korzystać z  preferencyjnych zasad ozusowania w okresie pierwszych 24 miesięcy kalendarzowych od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej, mają prawo opłacać składki społeczne od kwoty stanowiącej 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia.

Od 1 stycznia 2021 r. najniższa podstawa wymiaru składek dla ww. grupy osób wynosi 840 zł (30% z 2.800 zł). Składki od tej kwoty wskazuje tabela poniżej:

Składki ZUS ustalane od dochodu przedsiębiorcy

Ustawodawca przewidział wprowadzenie od 1 lutego 2020 r. małego ZUS „plus” czyli zmodyfikowanej wersji ulgi polegającej na opłacaniu przez przedsiębiorców składek ZUS od podstawy, której wysokość zależy od skali prowadzonej działalności gospodarczej.

Aby skorzystać z omawianej preferencji w danym roku:

• przedsiębiorca musi  prowadzić działalność gospodarczą na podstawie wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji  o Działalności Gospodarczej (CEIDG) lub innych przepisów szczególnych,
• jego przychód z tytułu działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym, jeśli prowadzona ona była przez cały rok, nie może przekroczyć kwoty 120.000 zł.

Warunki / zasady korzystania z małego ZUS „plus”

• Aby skorzystać z „Małego ZUS-u plus”, oprócz kryterium przychodowego (roczny przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku
  kalendarzowym nie może przekroczyć kwoty 120.000 zł przychodu), trzeba również prowadzić działalność w poprzednim roku przez co najmniej 60 dni.

• W przypadku rozpoczęcia, zakończenia lub zawieszenia prowadzenia działalności w ciągu poprzedniego roku, ww. roczny limit przychodu z pozarolniczej działalności gospodarczej zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc kwotę 120.000 zł przez liczbę dni kalendarzowych w poprzednim roku kalendarzowym i mnożąc przez liczbę dni kalendarzowych prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w poprzednim roku kalendarzowym. Otrzymany wynik jest zaokrąglany do pełnych groszy w górę, jeśli końcówka jest równa lub wyższa niż 0,5 grosza, lub w dół, jeśli jest niższa.

• Podstawa wymiaru składek społecznych według nowych reguł od 2020 r. powinna być ustalana zgodnie ze wzorami:
  • (roczny dochód z działalności gospodarczej uzyskany w poprzednim roku kalendarzowym : liczba dni prowadzenia działalności z działalności w poprzednim roku kalendarzowym) x 30 = przeciętny miesięczny dochód z działalności;
  • przeciętny miesięczny dochód z działalności x 0,5 = miesięczna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

• Ww. podstawa nie może być niższa niż 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w styczniu danego roku (co stanowi minimalną wysokość podstawy wymiaru preferencyjnych składek ubezpieczeniowych, o której mowa w art. 18a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych) i wyższa niż 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia na dany rok kalendarzowy (co stanowi najniższą „zryczałtowaną” podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą i nie korzystają przy tym z żadnych zwolnień oraz ulg, zgodnie z art. 18 ust. 8 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych). A zatem w 2021 r. podstawa wynikająca z małego ZUS „plus” nie może być niższa niż 840 zł (30% x 2.800 zł) i wyższa niż 3.155,40 zł (60% x 5259 zł).

Regulacje dotyczące małego ZUS „plus” nie dotyczą podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.

Składki te trzeba opłacać od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku.

O małym ZUS „plus” pisaliśmy szerzej w artykule: „Mały ZUS w 2021 r.”

Źródło: opracowanie własne + informacje ze strony: www.zus.pl